Oι πληροφορίες είναι απο το Πανεπιστήμιο Πάτρας.
Επεγεργασία κειμένου & φωτογραφιών δικά μου.
Να ευχαριστήσω τον φίλο Δημήτρη...
ΚΑΡΕ(WHEEL ADAPTER)
Το καρέ βρίσκεται σε κάθε αυτοκίνητο και φυσικά δεν είναι μέρος της ζάντας. Όμως λόγο του ότι είναι το σημείο εκείνο που βιδώνεται η ζάντα και ουσιαστικά είναι ο συνδετικός κρίκος με το αυτοκίνητο.
Το "εξάρτημα" αυτό είναι στην άκρη κάθε άξονα και η δουλεία του είναι να συγκρατεί την ζάντα τοποθετημένη σωστά πάνω στο αυτοκίνητο.
Είναι κατασκευασμένο εργοστασιακά από σίδερο συνήθως και ενώ είναι συμπαγές και ενιαίο μπορούμε να εντοπίσουμε τα τμήματά του στις τρύπες του έχει για να βιδωθεί στον άξονα και στις βίδες που εξέχουν για να βιδωθεί η ζάντα. Στο κέντρο υπάρχει υποδοχή για να «κάτσει» η ζάντα ακριβώς στο κέντρο του.
Στην φωτογραφία βλέπουμε ένα 5αρι καρέ από αλουμίνιο (αποστάτης τροχού)
PCDΤο PCD (Pitch Circle Diameter) δεν είναι τίποτα άλλο από τον αριθμό των τρυπών που έχει η ζάντα για να τοποθετείται στο καρέ του κάθε αυτοκινήτου. Αυτό το στοιχείο φυσικά δεν είναι μεταβαλλόμενο ή επιλέξιμο από τον αγοραστή γιατί ο κατασκευαστής του αυτοκινήτου έχει επιλέξει το σωστό καρέ για κάθε αυτοκίνητο βάση του βάρους του και πως αυτό θα κατανέμεται στην ζάντα. Το PCD αποτελείται από δυο αριθμούς (π.χ. 4/100) και ο πρώτος είναι ο αριθμός των θέσεων για τα μπουλόνια του καρέ ενώ ο δεύτερος είναι η απόσταση μεταξύ των τρυπών, αν τα κέντρα τους ήταν σε ευθεία με το κέντρο της ζάντας Ο Αριθμός που προκύπτει είναι σε mm.
Για να υπολογιστεί το pcd σε αυτοκίνητο με καρέ 3(ισόπλευρο τρίγωνο) πρέπει να μετρήσουμε την απόσταση από τα κέντα των τρυπών (απόσταση Χ) και ότι βρούμε να το πολλαπλασιάσουμε με το 1,154
Για να υπολογιστεί το pcd σε αυτοκίνητο με καρέ 4 πρέπει να μετρήσουμε την απόσταση από τα κέντα των 2 απέναντι τρυπών (απόσταση Χ). Ή να μετρήσουμε την απόσταση των 2 μη απέναντι τρυπών και να πολλαπλασιάσουμε το αποτέλεσμα με 1,414.(ρίζα 2)
Για να υπολογιστεί το pcd σε αυτοκίνητο με καρέ 5 πρέπει να μετρήσουμε την απόσταση από τα κέντα των 2 απέναντι τρυπών (απόσταση Χ) και να πολλαπλασιάσουμε το αποτέλεσμα με 1,7012.
Για να υπολογιστεί το pcd σε αυτοκίνητο με καρέ 6 πρέπει να μετρήσουμε την απόσταση από τα κέντα των 2 κεντρικών απέναντι τρυπών. Ή να μετρήσουμε την απόσταση των 2 διπλανών τρυπών (απόσταση Χ) και να πολλαπλασιάσουμε το αποτέλεσμα με 2,00.
ΦΑΡΔΟΣ ΖΑΝΤΑΣ - RIM WIDTHΤο φάρδος της ζάντας είναι η απόσταση μεταξύ των ακρών της ζάντας στην επιφάνια που πατάει το ελαστικό (rim width) αλλά όχι το συνολικό πλάτος της ζάντας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το όταν έχουμε μια ζάντα με 7” πλάτος ,ουσιαστικά το συνολικό της φάρδος από άκρη σε άκρη είναι 8”. Αυτό οφείλεται στο ότι ο κατασκευαστής δεν συμπεριλαμβάνει στο rim width το πλάτος από τα «αυτάκια» της ζάντας όπου χωνεύει το ελαστικό και συνήθως αυτό είναι 0,5”. Για παράδειγμα αν ξαπλώσουμε σε μια λεία επιφάνεια με ζάντα 7” και μετρήσουμε με ένα χάρακα από την επιφάνεια μέχρι το τέλος της ζάντας θα δούμε ότι είναι 8”.
BackSpacingΤο backspacing είναι ένα στοιχείο που συνήθως δεν αναφέρεται στα στοιχεία μιας ζάντας .
Πάρα ταύτα είναι ένα βασικό στοιχείο για τον υπολογισμό του offset που θα αναλύσουμε πιο κάτω. Το μέγεθος αυτό μετράει την απόσταση από το πίσω μέρος της ζάντας μέχρι και το κέντρο της.
OffsetΤο offset είναι μια παράμετρος που χρησιμοποιεί ο κατασκευαστής για να φέρει το βάρος που δέχεται ή ζάντα κοντά στο αυτοκίνητο ή να το απομακρύνει από αυτό. Δηλαδή είναι αυτή η παράμετρος που καθορίζει που θα «πατάε黨το αυτοκίνητο πάνω στην ζάντα. Το μέγεθος αυτό είναι η διαφορά του μισού πλάτους της ζάντας (rim width) από την απόσταση του που πίσω μέρους της (backspace) μέχρι το κέντρο της. Το offset μπορεί να είναι θετικό , αρνητικό ή μηδενικό.
Η φωτογραφία απεικονίζει την εξωτερική πλευρά της ζάντας στα δεξιά
To μηδενικό offset συνήθως χρησιμοποιείται από αγωνιστικά αυτοκίνητα πίστας. Ενώ τα θετικά χρησιμοποιούνται από τους περισσότερους κατασκευαστές αυτοκινήτων και σε παρά πολύ μεγάλο ποσοστό στα αυτοκίνητα με κίνηση στους εμπρός τροχούς.
Το αρνητικό offset χρησημοποιείται κυρίως απο off roaders..
Στις φωτογραφίες που ακολουθούν μπορούμε να δούμε τον υπολογισμό του offset μια ζάντας αναλυτικά, όταν αυτό είναι θετικό ή αρνητικό.
OFFSET = BACKSPACE - ½(RIM WIDTH)
ή
C = B – A
Κράμα & Υλικό κατασκευής ζάντας
Κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιηθεί πολλά υλικά για την κατασκευή ζαντών. Σίδερο, πλαστικό, αλουμίνιο, μαγνήσιο, ατσάλι κ.α. Συνήθως οι κατασκευαστές αυτοκινήτων χρησιμοποιούν ζάντες απλού σιδήρου για θέμα κόστους. Στα πιο ακριβά αυτοκίνητα και λόγο ανταγωνισμού τα τελευταία χρόνια πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες επιλέγουν να τοποθετούν ζάντες κράματος αλουμινίου οι οποίες συνήθως είναι μιας κοπής (όχι διαιρούμενες) και πιο ανθεκτικές.
Οι ζάντες που συναντάμε στο εμπόριο κατά κύριο λόγο είναι κατασκευασμένες από ελαφρύ τύπου αλουμινίου. Αυτό προσφέρει στο αυτοκίνητο ελαφρύτερο βάρος ανά ρόδα και καλύτερη συμπεριφορά. Φυσικά το αλουμίνιο είναι πιο ελαστικό και έτσι με αυτό όταν τρόπο απορροφούνται αρκετοί κραδασμοί που δέχεται η ζάντα. Σε αντίθεση με άλλα υλικά κατασκευής το αλουμίνιο λόγω ελαστικότητας είναι πιο ευάλωτο σε προσκρούσεις και έτσι οι ζάντες στρεβλώνουν πιο εύκολα.
Ένα από τα καλύτερα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ζαντών είναι το μαγνήσιο, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε σε αγωνιστικές ζάντες κάπου το 1960 και προσφέρει ανθεκτικότητα, είναι πιο ελαφρύ και φυσικά αρκετά πιο ακριβό.
Πληροφοριακά αναφέρουμε ότι οι forula 1 χρησιμοποιεί ζάντες ομογενούς μείγματος για τη καλύτερη κατανομή των δυνάμεων που ασκούνται στη ζάντα.
Στη φωτογραφία όπου ακολουθεί βλέπουμε ένα σχεδιάγραμμα για τις καταπονήσεις που δέχεται μια ζάντα όταν αυτή περιστρέφεται χωρίς φορτίο.
Αναρτώμενο βάρος ζάνταςΈνα ακόμα στοιχείο που έχει μια ζάντα είναι το αναρτόμενο βάρος. Αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από την αντοχή της ζάντας. Και αυτό το μέγεθος μετριέται σε κιλά. Δηλαδή πόση πίεση αντέχει η ζάντα μέχρι να σπάσει. Αν παρατηρήσουμε τις καλής ποιότητας ζάντες θα δούμε ότι σε κάποιο σημείο τους αναγράφουν ένα νούμερο σε κιλά. Αυτό δεν είναι άλλο από το αναρτόμενο βάρος. Μάλιστα θα δούμε ότι αυτό το νούμερο αυξάνεται όταν το pcd της ζάντας είναι μεγαλύτερο.
Διάγραμμα με τα στοιχεία μιας ζάντας συγκεντρωτικά
