Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση των βασικότερων γεωμετρικών ρυθμίσεων ενός αυτοκινήτου θα κάνουμε μια μικρή επεξήγηση στην συμπεριφορά του όταν αυτό κινείται σε στροφή. Και αυτό γιατί οι ρυθμίσεις camber, caster & toe αφορούν κατά κύριο λόγο τις τάσεις που δέχεται ένα κινούμενο όχημα κατά το φρενάρισμα – επιτάχυνση , κατά το στρίψιμό του και γενικά κατά την οδήγηση του.
Υπερστροφη (Oversteer)
Υπεστροφή είναι η τάση που έχει ένα αυτοκίνητο, όταν στρίβει, να διαγράψει μικρότερη τροχεία από αυτή που ο οδηγός επιθυμεί. Αυτό συμβαίνει όταν οι πίσω τροχοί φεύγουν από την πορεία τους με αποτέλεσμα να τραβούν την πίσω τμήμα του αυτοκινήτου στην εξωτερική πλευρά της στροφής(πετάει κώλο όπως λέμε χαριτολογώντας...). Η πρόκληση αυτού του φαινομένου μπορεί να γίνει λόγο των φθαρμένων ελαστικών ή με ακατάλληλα ελαστικά(πχ μαμίσια) ή υπερβολικής φόρτωσης του πίσω μέρους του οχήματος ή με λανθασμένη ρύθμιση στην γωνία camber. Το διάγραμμα δείχνει ένα όχημα όταν αυτό υπεστρέφει.
Γινετε ευκολα κατανοητό ότι το φαινόμενο της υπερστροφής είναι πιο ευκολο να εμφανιστεί σε πισωκίνητα αυτοκίνητα, σαν το Jimny μας..
Τρόπος διορθώματος του φαινομένου, μαζί με το πάτερ ημών , ανάποδα τιμόνι μέχρι να έρθει στα ίσια του και προοδευτική επαναφορά...
Το χειρότερο που έχω πάθει, σε στροφή, πισωκίνητος, πρωτοβρόχια......
Υποστροφη (Understeer)
Υποστροφή είναι η τάση που έχει ένα αυτοκίνητο, όταν στρίβει, να διαγράψει μεγαλύτερη τροχεία από αυτή που ο οδηγός επιθυμεί. Αυτό συμβαίνει όταν οι μπροστινοί τροχοί φεύγουν από την πορεία τους με αποτέλεσμα να τραβούν την εμπρόσθιο τμήμα του αυτοκινήτου στην εξωτερική πλευρά της στροφής(βγάζει μούτρα...). Η πρόκληση αυτού του φαινομένου μπορεί να γίνει λόγο των φθαρμένων ελαστικών ή υπερβολικής φόρτωσης του εμπρόσθιου μέρους του οχήματος ή με λανθασμένη ρύθμιση στην γωνία camber. Το διάγραμμα δείχνει ένα όχημα όταν αυτό υπορστρέφει.
Φαινόμενο που εύκολα εμφανίζεται σε προσθιοκίνητα αυτοκίνητα....
Γωνία Camber
Η γωνία camper είναι η γωνία που σχηματίζεται από τον κάθετο άξονα ενός οχήματος το έδαφος. Στο διάγραμμα βλέπουμε έναν τροχό με μηδενική γωνία camber και τις θέσεις που αυτός παίρνει όταν ή γωνία είναι θετική ή αρνητική αντίστοιχα
Η σωστή ρύθμιση της γωνίας αυτής βοηθάει στο στρίψιμο του αυτοκινήτου διότι ο τροχός στέκεται «κόντρα» στο βάρος του οχήματος που λόγο φυγόκεντρης δύναμης τείνει να φέρει το όχημα στην εξωτερική πλευρά της στροφής. Επίσης μην ξεχνάμε ότι την ίδια δύναμη δέχεται και ο τροχός από μόνος του.
Δηλαδή έχοντας μηδενική γωνία camber και στρίβοντας με μεγάλη ταχύτητα σε μια στροφή αυτός καταλήγει να βρεθεί σε αρνητική κλίση. Αντίθετα αν έχουμε αρνητική κλήση από την αρχή ο τροχός την ώρα την στροφής, και λόγο φυγόκεντρης δύναμης, θα έρθει σε μηδενική κλήση και έτσι εκμεταλλευόμαστε όλη την επιφάνια του ελαστικού που τελικά θα «πατήσει» με όλο του το πέλμα. Λογικό λοιπόν είναι ο τροχός να έχει πάντα μια ρύθμιση με αρνητική κλίση. Προσοχή χρειάζεται να δώσουμε στο ποσοστό της κλίσης γιατί μια υπερβολικά αρνητική ρύθμιση της θα έχει σοβαρές απόλυες στο φρενάρισμα και στην επιτάχυνση του οχήματος σε ευθεία, αφού τότε το ελαστικό θα πατάει κυρίως με τις εσωτερικές γωνίες του πέλματος.
Γωνία Caster
Η γωνία Caster (ονομαστικά μπορεί να την συναντήσουμε και ως castor) είναι το μέγεθος εκείνο που μετράει την κλίση του τροχού ως προς κάθετο στον εγκάρσιο άξονα του αυτοκινήτου.
Γι’ αυτό πάντα τα αυτοκίνητα έχουν θετική caster. Έτσι ο τροχός «σέρνει» το όχημα και όχι το αντίθετο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα θετικής caster είναι ο μπροστινος τροχος μιας μοτοσικλέτας. Η σύνηθες ρύθμιση στα αυτοκίνητα είναι μεταξύ +3ο και +6ο. Το βασικό και αυτό που πρέπει να προσέξουμε ρυθμίζοντας την γωνία αυτή είναι οι απέναντι τροχοί να έχουν ακριβώς τις ίδιες μοίρες. Ως αποτέλεσμα της μη τήρησης αυτού είναι το αυτοκίνητο να «τραβάει» κατά το φρενάρισμα.
Στο σχεδιάγραμμα τροχός εμπρόσθιου μέρους αυτοκινήτου με θετική caster.
Γωνία ΤΟΕ
Η γωνία toe είναι εκείνη η γωνία που μετράει την απόκλιση του κάθε τροχού από τον νοητό επιμήκη άξονα του αυτοκίνητου. Παίζει πολύ βασικό ρόλο στην οδηγηκή συμπεριφορά του οχήματος επηρεάζοντας καθοριστικά την ευστάθεια του. Αυξομειώνοντας την γωνία απόκλισης διορθώνουμε το μέγεθος της υπερστροφής και της υποστροφής που θα έχει το όχημα κατά το στρίψιμο του.
Στο επόμενο διάγραμμα το μπροστινό τμήμα ενός αυτοκινήτου με θετική toe και πως ακριβώς μετριέται.
Να ευχαριστήσω τον Δημήτρη και το Πανεπιστήμιο Πατρών για τις πολύτιμες πληροφορίες....
